Haber Merkezi: CİSST koronavirüs sürecinde danışma hatlarına ve kendilerine gelen mektuplarda yer alan şikayetlerin raporunu kamuoyuyla paylaştı. Rapor, 192 farklı hapishanelerden alınan başvuruda, 193 kurumun 135’i kapalı ceza infaz kurumu, 58’i açık ceza infaz kurumundan oluşuyor.
Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST) 31 Mart tarihleri arasında danışma hatlarına ve tutsaklardan gelen mektuplara dair oluşturdukları “Hapishanelerden Gelen Koronavirüs (Covid-19) Kaynaklı Şikayetler” başlıklı raporunu açıkladı.
Koronavirüs (Covid-19) salgınında güncel rapor tarihine kadar 192 farklı hapishaneden alınan başvuruda, 193 kurumun 135’ü kapalı ceza infaz kurumu, 58’i açık ceza infaz kurumu olduğu belirtildi. Raporda tutsakların pandemi sürecinde yaşadıkları sorunlar ve şikayetler yer aldı.
Tutsakların koğuşlarının kalabalık, birbirlerine yakın mesafede olduğunun belirtildiği raporda, açık hapishanelerde farklı koğuşlarda kalan tutsakların ortak alanlarda ve yemekhanelerde kalabalıktan kaynaklı sorunlar yaşadığı ve bazı hapishanelerde ise koğuş kapasitesinin 3-4 katı kadar sayıda tutsak tutulduğu da kaydedildi.
Raporun devamında ihlallere yer verildi;
Hapishanelerin Genel Durumu ve Hijyen Önlemleri
* “Bazı hapishanelerde mahpuslara dağıtılan yatak, battaniye, nevresim ve çarşafların kullanılmış ve kirli verildiği, kantinde satılan ürünlerin tek tip olması sebebiyle alerjisi olan mahpusların bu ürünleri alamadığı,
*Bazı hapishanelerin bazı koğuşlarında, kalabalık sebebiyle temiz hava akışının sağlanamadığı,
*Bazı kapalı hapishanelerde koğuş pencerelerinin küçük olması sebebiyle yeterince havalandırılamadığı,
*Bazı hapishanelerde infaz koruma memurlarının sosyal mesafe kurallarına uymadan kalabalık gruplarla gelerek koğuş araması yaptıkları, mahpusların kişisel eşyalarına el konulduğu, bu aramaların son dönemde bazı hapishanelerde haftada iki defa olacak şekilde çok sıklaştığı, bu aramalar sırasında mahpuslara maske verilmediği, bu durumun risk grubunda ve kronik hastalıkları olan mahpusları kaygılandırdığı,
*Bazı hapishanelerde infaz koruma memurlarının sayım sırasında sosyal mesafeye uymadığı ve maske takmadıkları,
*Bazı hapishanelerde infaz koruma memurlarının hijyen önlemlerini azalttığı, maske takmadan koğuşlara girdikleri,
*Bazı hapishanelerde kalorifer peteklerinin gündüz kapatıldığı ve buna bağlı ısınma sorununun yaşandığı, bazı hapishanelerde 4 gün boyunca kaloriferlerin yakılmadığı ve buna rağmen ek battaniye taleplerinin karşılanmadığı,
*Bazı hapishanelerde sık sık elektrik kesintilerinin yaşandığı,
*Bazı mahpusların elektrik fiyatlarının gün geçtikçe arttığını, ailelerin ekonomik olarak zorlanmasından dolayı elektrik ücretini yatıramadıkları belirtilmiştir.
Tutsakların hijyeni
*Bazı hapishane idareleri koğuşlara sabun, çamaşır suyu ve dezenfektanı ücretsiz dağıtırken bazı hapishanelerde bu malzemelerin ücretsiz dağıtılmadığı,
*Ücretsiz dağıtılan malzemelerin sınırlı ve ihtiyacı karşılama konusunda yetersiz olduğu, ücretini ödeyemeyen, maddi durumu iyi olmayan mahpuslara da yeterli malzeme sağlanmadığı,
*Bazı hapishanelerde mahpuslara maske verildiği, bazı hapishanelerde ise mahpuslar talep etmelerine rağmen koğuştan çıktıkları diğer alanlarda maske verilmediği,
*Alerjik astımı olan mahpuslar talep etmelerine rağmen ücretsiz maske verilmediği, görüşçülerin getirdiği maskelerin kabul edilmediği,
*Birçok hapishanede tuvaletlere temizlik ve hijyen malzemelerinin konulmadığı,
*Banyoların kirli olduğu, kalabalık koğuşlarda banyo kullanımı ve saatlerin kısıtlandığı,
*Bazı açık hapishanelerde koğuşlarda tuvalet ve banyonun olmadığı, ortak tuvalet ve banyonun farklı koğuşlarla beraber kullandırıldığı,
*Bazı hapishanelerde suların kirli ve kullanılamaz olduğu, suların sık sık kesildiği, soğuk ve sıcak suyun sınırlı ve belirli zamanlarda verildiği, bazı hapishanelerde mahpusların 4 gün boyunca sıcak suya erişemediği,
*Bazı hapishanelerde suya kota konulduğu, bu nedenle düzenli koğuş ve kişisel temizliğin yapılamadığı,
*Kişisel hijyenin sağlanmasında sorunlar yaşandığı belirtilmiştir.
Beslenme
*Bazı hapishanelerde verilen yemeklerin kalitesiz olduğu, hijyenik olmadığı ve yemeklerin soğuk verildiği,
*Yemeklerin tüm mahpusların ihtiyacını karşılamada yetersiz olduğu, bazı hapishanelerde hazır işlenmiş veya konserve gıdalar verildiği,
*Tüm bu sorunlar sebebiyle hapishanelerde dağıtılan yemekleri yiyemeyen mahpusların beslenme ihtiyaçlarını kantinden karşılamak zorunda bırakıldıkları,
*Hapishanelerde dağıtılan yemeklerde et ve karbonhidrat dengesi sağlanmadığı, ağırlıklı olarak sebze, pilav ve makarna verildiği,
*Bazı hapishanelerde yemek dağıtımında gerekli hijyen önlemlerinin alınmadığı,
*Yemeklerle ilgili sorunların ilgili tüm kamu kurumlarına şikayet olarak iletildiği fakat bu konuda herhangi bir iyileştirme yapılmadığı,
*Kantindeki ürünlerin pahalı ve ürün çeşitliliğinin az olduğu,
*Bazı hapishanelerde vejetaryen mahpuslara sınırlı, ihtiyacı karşılamayacak ve bozuk yemek verildiği,
Sağlık hakkına erişim
*Hasta, yaşlı ve risk grubuna giren mahpuslar için önlemler alınmadığı, temizlik malzemesinin dağıtılmadığı, mahpusların önlemlerini kendileri aldığı,
* Bazı hapishanelerde doktorun revire gelmediği veya düzenli gelmediği,
*Bazı mahpusların uzun zamandır revir doktorunu görmedikleri görseler dahi bazı mahpusların hapishane revirlerinde yeterli sağlık hizmeti alamadıkları
*Bazı mahpusların revire çıksalar da tüm ilaçlara erişemedikleri, raporlu ilaçlarını alamadıkları veya altı ay boyunca verilmediği ve tahlillerinin yapılmadığı,
*Bazı mahpusların kendilerinde Kovid-19 belirtileri olduğunu düşündükleri, bu sebeple test olmayı talep ettikleri ve test taleplerinin karşılanmadığı, İKM’lerin mahpusları şikayet etmemeleri için tehdit ettikleri, belirti gösteren mahpusların hastane sevklerinin yapılmadığı,
*Bazı hapishanelerde hastaneye sevk edilen mahpusların muayene ve reçetelendirme aşamalarında İKM’lerin duruma müdahale ettiğini, bu müdahaleler sonucu yazılan reçetenin iptal edildiği,
*Birden çok hastalığı olan mahpusların sadece bir hastalığı için hastaneye sevk edildiği, diğer hastalıkları için sevk edilmedikleri, tedavi olamadıkları ve diğer hastalıkları için tekrar sevk edilmeyi bekledikleri,
Karantina koğuşları
*Hapishanelerde karantina süresinin dışarıda olduğu gibi hapishanelerde de 7 güne indirildiği,
*Hastaneden dönüşte 7 gün boyunca karantinada kalarak virüs kapma riskinin artacağı endişesiyle genel olarak tüm mahpusların hastaneye sevk konusundaki endişelerinin arttığı, hayatlarını tek başına idame ettiremeyen mahpusların da karantinada ihtiyaçlarını nasıl gidereceklerini bilemedikleri için hastaneye sevk olmak istemedikleri,
*Hastaneye gitmek zorunda kalan ağır hasta mahpusların hastaneden döndükten sonra karantinada tutulduğu ve ihtiyaçlarını tek başına karşılayamayan mahpusların birçok problem yaşadıkları,
*Bazı hapishanelerde karantina koğuşunda kalan mahpusların bu koğuşlara yeni alınan mahpuslar sebebiyle karantina sürelerinin arttığı, testleri negatif çıkmasına rağmen karantina süresinden daha uzun süre karantina koğuşunda kalmak zorunda oldukları,
*Bazı hapishanelerde hastane dönüşü mahpuslara fiziki işkence yapıldığı, • Bazı hapishanelerin karantina koğuşlarında uyuz hastalığı semptomu gösteren ve göstermeyen mahpusların bir arada tutulduğu ve hastaneye götürülmedikleri,
*Bazı hapishanelerin karantina koğuşlarında mahpuslara psikolojik ve fiziksel şiddet uygulandığı, mahpusların işkenceye maruz kaldığı,
*Bazı hapishanelerde karantinada tek tutulan mahpusların havalandırmaya çıkarılmadıkları veya havalandırma olmayan alanlarda tutuldukları, bu nedenle karantina koşullarının tecrit şeklinde uygulandığı,
İfade özgürlüğü ile ilgili şikayetler
*Pandeminin başından beri 20 dakika olarak yapılan telefon görüşünün haftalık 10 dakika uygulamasına döndüğü,
*Salgın sürecinde mahpusların aileleriyle diyalog kurdukları araçların sınırlandırıldığı,
*Bazı hapishanelerde görüş kabinin görüşten önce ve sonra dezenfekte edileceğinin söylendiği, bu nedenle 1 buçuk saat sürmesi beklenen kapalı görüşlerin farklı gerekçelerle 35-40 dakika yapıldığı, bu durumun uzak şehirlerden gelen mahpus yakınlarını psikolojik olarak zorladığı,
* Kapalı görüşlerin en fazla iki kişi ile yapılabildiği, mahpusların talep etmesine rağmen bu sayının artırılmadığı,
*Bazı hapishanelerde görüş saatlerinin aksadığı, mesai saati sonuna denk gelen görüşlerin 30 dakika ile sınırlandırıldığı, aşı yaptırmayan mahpusların açık görüşe çıkarılmadığı, pcr testi yaptırarak görüşe çıkmak isteyen mahpusların aşı yaptırmaya zorlandığı,
*Mahpusların kaldıkları hapishanelerin, ailelerinin ikamet ettiği şehirlerden uzak olması sebebiyle ailelerin görüşe gelemediği,
*Bazı hapishanelerde mahpuslara dışarıdan gönderilen kıyafetlerin kendilerine haber verilmeden ailelerine geri gönderildiği veya depodaki kıyafetlerinin verilmediği,
*Telefon hakkı sağlanan mahpusların telefon üzerinden şikayetlerini anlatamadıkları, şikayetlerini aktaran mahpusların telefonlarının görüşme esnasında kesildiği,
*Mahpuslar yaşadıkları sorunlara itiraz ettiklerinde infaz koruma memurları tarafından disiplin cezası ile tehdit edildikleri,
*Açık hapishanede kalan mahpusların herhangi bir konuda rahatsızlıklarını dile getirdiklerinde kapalı hapishaneye gönderilmekle tehdit edildiği,
*Bazı hapishanelerde mektupların geç dağıtıldığı, bu sürenin 30-40 günü bulduğu, Türkçe yazılmayan mektuplarda bu sürelerin bir yıla kadar uzadığı,
Diğer şikayetler
*Bazı hapishanelerde havalar soğuk olmasına rağmen kışlık kıyafetlerin verilmediği,
*Sevk edilen mahpuslara çıplak arama dayatıldığı, bunu kabul etmeyen mahpusların darp edildiği, bu koşullar altında sosyal mesafenin korunmadığı ve bu durumun bulaş riskini de artırdığı,
*Hapishanelerde mahpuslara yönelik kötü muamelenin, psikolojik baskının, sözlü ve fiziksel şiddetin arttığı, pandemi sürecinde psikolojik olarak yıpranan mahpusların psikolojik destek alma olanaklarının da bulunmaması sebebiyle intihar düşünceleri ve teşebbüslerinin arttığı,
*İnfaz koruma memurlarının sayım sırasında mahpuslara psikolojik baskı yaptığı,
*Zorunlu sevk edilen mahpusların geldikleri hapishanelerdeki eşyalarının sevk edildikleri kurumlar tarafından kabul edilmediği, mahpusa eşyalarının kaybolduğu bilgisinin verildiği, eşyalarının taşınma esnasında kırıldığı ya da eşyaların taşınması için ücret talep edildiği,
Özel ihtiyacı olan tutsakların karşılaştıkları sorunlar ağırlaştırılmış müebbet hükümlüsü tutsakların karşılaştıkları sorunlar
*Bazı hapishanelerde ağırlaştırılmış müebbet mahpusların havalandırma saatlerinin azaltıldığı, bu durumun adli ve siyasi ağırlaştırılmış müebbet mahpuslarda farklılık gösterebildiği, günde bir saat havalandırmaya çıkarılan mahpusların yeterli temiz hava alamadıkları
*Ağırlaştırılmış müebbet mahpuslar havalandırma kapılarının 1-2 saat açık kalması sebebiyle çamaşır suyu veya deterjanla temizlik yapamadıkları, yaptıklarında ise odalarını yeterince havalandırmadıkları için mide bulantısı gibi zehirlenme belirtileri ve solunum sorunları yaşadıkları,
* Yeterince havalandırmanın sağlanamadığı koğuşlarda yatakların ve duvarların küflendiği, nemin yoğun olması sebebiyle üst solunum rahatsızlıklarına neden olduğu,
Yabancı tutsakların karşılaştıkları sorunlar
*Yabancı uyruklu mahpusların, farklı gerekçelerle para ve kargo alamadığı, yurtdışına telefon görüşlerinin de aksadığı, bazı yerlerde durduğu, yeni başlatılan görüşme hakkından faydalanamadıkları,
*Yabancı uyruklu mahpusların, haklarına erişemedikleri, kötü muamele, aşağılama ve ayrımcılığa maruz kaldıkları,
*Yabancı uyruklu mahpusların uzun zamandır Konsolosluklarına ve Büyükelçiliklerine ulaşamadığı, bu nedenle aileleri ile de görüşemedikleri,
*Yabancı uyruklu mahpusların çevirmen bulunmadığı ya da mektupta kullanılan dilin bilinmemesi gerekçesi ile mektuplarının ya hiç verilmediği ya da geç verildiği, tüm taleplerine rağmen kendi dillerinde kitap, dergi ve radyo yayınlarına ulaşamadıklarını,
Kadın tutsakların karşılaştıkları sorunlar
*Kadın mahpusların düzenli olarak yapılması gereken sağlık taramalarının yapılmadığı,
*Kadınların özel ihtiyaçlarının karşılanmadığı, ücretsiz pede erişimin sağlanmadığı belirtilmiştir.
LGBTİ+ tutsakların karşılaştıkları sorunlar
*Cinsiyet uyum sürecinde olan trans mahpusların hastane sevklerinin durması sebebiyle uyum süreçlerine devam edemedikleri, farklı gerekçelerle hormon ilaçlarına erişemedikleri ve uyum süreçlerinin sekteye uğradığı,
*Bazı hapishanelerde trans kadın mahpuslara kadın kıyafetlerinin verilmediği belirtilmiştir.
Yaşlı tutsakların karşılaştıkları sorunlar
*Risk grubunda olan 65 yaş üstü mahpuslar için hiçbir ek önlem alınmadığı belirtilmiştir.
Engelli tutsakların karşılaştığı sorunlar
*Engelli mahpusların salgından kaynaklı farklılaşan ihtiyaçlarını karşılamak için özel bir çalışma veya planlama yapılmadığı,
*Bazı hapishanelerde engelli koğuşu olmadığını ve mahpusların hapishanenin fiziki şartları nedeniyle tuvalet ihtiyacını tek başına karşılayamadığı,
*R Tipi Hapishanelerinde bakıcının olmadığını ve tek başına tutulan engelli mahpusların fiziki ihtiyaçlarını karşılamakta güçlükler yaşadığını, bazılarının hiç karşılayamadığı belirtilmiştir.
Çocuk tutsakların karşılaştıkları sorunlar
*Çocuk mahpuslar için etkinlik ve diğer eğitsel faaliyetler için hapishanelerde ayrıca bir çalışma yapılmadığı belirtilmiştir”
Yorumlar kapalı.