Dünyada 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü eylemleri yapıldı.
Sadece 2023 yılında 51 bin kadının partnerleri ve aileleri tarafından öldürüldüğü Avrupa’da 25 Kasım da kadına yönelik şiddete karşı kadınlar sokaklara çıkarak öfkelerini, umutlarını, taleplerini haykırdılar.
Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü’nden iki gün önce Fransa ve İtalya’da binlerce kişi kadına yönelik şiddeti protesto etmek için gösteriler düzenledi. Yapılan konuşmalarla, taşınan döviz ve görsellerle kadına yönelik şiddetin her türü (cinsel, fiziksel, psikolojik ve ekonomik) protesto edildi.
İtalya
İtalya’nın başkenti Roma’da da binlerce kişi, kadınların maruz kaldığı şiddete ve bu sorunun sıklıkla gizli kalan boyutlarına dikkat çekmek için bayrakları ve pankartlarıyla sokaklardaydı. Roma’daki Piazzale Ostiense’de “Bir Eksik Değil” şiarıyla başlayan yürüyüşün önünde “Ataerkilliği silahsızlandıralım” yazılı pankart taşındı. Kadın cinayetleri, “Bir kişi daha eksilmeyeceğiz!”, “Benim bedenim benim kararım!” diyen kadınlar kürtaj yasağına karşı dövizler taşıdı.
İtalyan’da faşist Eğitim Bakanı Giuseppe Valditara’nın, birkaç gün önce yaptığı açıklamada, cinsel şiddetteki artışın yasadışı göçten kaynaklandığını iddia etmesi kadınlar ve toplumun ilerici kesimlerinde büyük bir öfke yarattı. 25 Kasım’da da göstericilerin hedefinde olan bakan aleyhine sloganlar atıldı: “Valditara’da kadınlara yönelik şiddet teknelerden değil, kocaların ve patronların oturma odalarından geliyor!” ve “Bu bir göç meselesi değil, bir eğitim meselesi” şiarlarının bulunduğu pankartlar taşındı. Çarşamba günü de binlerce kişi Napoli’de ülkede süren şiddete ve toplumsal baskıya karşı gösteri yaptı. Daha az kontrol ve baskı, bunun yerine eğitim için daha fazla yerel kaynak talep ettiler. Yerel mafya Camorra, bir süredir Napoli’de baskın bir güç olarak şiddet eylemlerini sürdürüyor.
İsviçre
İsviçre’nin başkenti Bern’de kadın örgütlerinden oluşan geniş bir ittifak Cumartesi günü Kadına yönelik şiddete ve baskıya karşı gösteri yaptı. “Kadına yönelik şiddete karşı omuz omuza!” şiarı altında düzenlenen gösteriye katılım 10 bine ulaştı. Sol partiler, sendikalar ve ayrıca İsviçre ve Lihtenştayn’daki kadın sığınma evlerinin şemsiye örgütü gibi uzman departmanlar ve kuruluşlar da dahil olmak üzere doksandan fazla kuruluş gösterilere çağrı yapmıştı. 25 Kasım günü başlayan gösteri “Kadına Yönelik Şiddete Karşı 16 Gün” kampanyasının başlangıcı oldu
Gösteriye İsviçre’nin tüm kantonlarından her ulustan renkli bir katılım oldu. Eylemde konuşan Unia sendikası Başkanı Vania Alleva: “Cinsel şiddet sadece evde değil, işyerinde de bir sorundur. Biz sendikacılar bugün bu yüzden buradayız!” dedi.
Konuşmalarda, mülteci kadınların özellikle savunmasız durumlarına dikkat çekildi, “Oturma statülerinden korkmak zorunda kalan herkes özellikle güçsüz bir konumdadır ve aile içi veya cinsel şiddet durumunda destek alabilmek için büyük engelleri aşmak zorundadır” denildi.
Karlarla kaplı kentte gerçekleşen gösteri 14 Haziran’da düzenlenen kadın grevini anımsatıyordu. Fransa’da Gisèle Pelicot’nın yaşadığı tecavüz ve Türkiye’de Narin’in katledilmesi gibi vakalar, son aylarda güçlü bir hareketlenme yaratmıştı.
Almanya
Almanya’da yüzlerce kentte on binlerce kişi 25 Kasım’da kadına yönelik şiddete karşı gösteriler düzenledi. Her gün bir kadının katledildiği Almanya’da bu yılki 25 Kasım’da kadınlar sadece şiddete karşı değil, daha çok kadın ve çocukların faturasını ödediği krize, militarizme, silahlanmaya, savaşa ve faşizme karşı da seslerini yükselttiler.
Gösteriler Köln, Frankfurt, Hamburg, Berlin, Stuttgart, Bielefeld, Nürnberg, Münih’in de aralarında olduğu çok sayıda kentte gerçekleştirildi.
Münih’te binlerce kişinin katıldığı eylemde “Filistin Konuşuyor” örgütünün gösteriye katılımı, Alman devletinin polis yığınağı yapmasına neden oldu.
İspanya
İspanya sokaklarında gösteri yapan binlerce kişi, kadına yönelik şiddeti protesto etti. 50’den fazla kentte düzenlenen gösterilerde kadınlar seslerini yükselterek, eşitlik ve özgürlük taleplerini haykırdılar. Eylemlere Fransa’da Gisèle Pelicot’nun duruşmada söylediği “Utanç taraf değiştirmeli” sözüne atfen benzer şiarlar kullanıldı. Madrid kentindeki gösterilere hükümet yetkililerinin açıklamalarına göre toplam 7 bin kişi katıldı. Ancak organizatörlere katılımın çok yüksek olduğunu ifade ettiler. İspanya’daki kadın örgütleri arasında farklı görüşler özellikle Madrid’deki 25 Kasım gösterilerine yansıdı.
Madrid Forum’un çağrı yaptığı yürüyüşe organizatörler 10 bin kişinin katıldığını açıklarken, 8 Mart Komisyonunun yürüyüşüne 70 bin kişinin katıldığı açıklandı.
Madrid Forumu “cinsiyetçiliğe karşı mücadele” çağrısı yapan bir pankartın arkasında “Biz kölelik karşıtı feministler buradayız” sloganları atarak yürüdü. Madrid Forumu’nun talepleri arasında cinsel şiddetin, toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin, dolaylı şiddetin, fuhuşun, cinsiyetçiliğin ve taşıyıcı anneliğin reddedilmesi yer alıyor.
***
Madrid 8M Komisyonu ve Feminist Hareketinin düzenlediği gösteri Gisèle Pelicot’nun Sözüne atfen “korkular birlikte değişir” şiarı altında yapıldı. Eylem boyunca “Hayır, hayır korkmuyoruz; Evet evet kızgınız!”, “Hepimiz burada değiliz, öldürülenler eksik!” sloganları atıldı.
Gösteride kadınlara, özellikle de yaşlılara, göçmenlere, güvencesiz kadınlara ve trans kadınlara yönelik şiddetin önlenmesi için önlem alınması çağrısında da bulunuldu.
Geçen yıl olduğu gibi bu yıl da beyaz giysiler içinde, beyaz maskeler takarak sokağa çıkan kadınlar bu yıl öldürülen kadınların isimleri, yaşları ve bulundukları yerlerin yazılı olduğu pankartlar taşıdılar. Protestocular 21’inci yüzyılda dahi kadının erkek şiddetine maruz kalmasının toplumların ve insanlığın en önemli sorunları arasında yer aldığına işaret etti.
Madrid Toplumunun Cinsiyete Dayalı Şiddete Karşı İşçi Platformu, 25 Kasım günü Madrid Kent Konseyi’nin kurumsal etkinliğinin gerçekleştiği Cibeles Sarayı önünde gösteri yaptı. Yoğun yağmura rağmen burada toplanan yüzün üzerinde kadın, protesto yaparak maaş artışı, iş güvenliği ve hizmet için daha fazla vasıflı işçi talep etti. Madrid Belediye Başkanı José Luis Martínez-Almeida’ya yönelik eleştirilerin de yapıldığı konuşmalarda “Almeida, dışarı çık, seni kahve içmeye davet ediyoruz!” ve “Kadın, eğer kavga edersen yapma, kimse yardım etmez!” şiarları yükseltildi.
İspanya’nın diğer kentlerinde de gösteriler yapıldı. Binlerce kişi Galiçya’nın şehir ve kasabalarında, çeşitli platform ve kuruluşların çağrısını yaptığı çok sayıda gösteriye katıldı. Eylemciler, cinsiyetçi şiddete son verilmesi ve “utancın taraf değiştirmesi” için önlem, eylem ve kaynak taleplerini dillendirdi.
Barselona’da yapılan eyleme çağrı yapan Novembre Feminista, gösteriye 20.000 kişi katıldığını açıklandı.
Granada’da’da 3.000 kişi sokaklara çıkarken, Malaga ve Sevilla’da 1.500 kişi sokaklara çıktı
Latin Amerika
2023 yılında Latin Amerika ve Karayipler’deki 27 ülke ve bölgede en az 3.897 kadın katledildi. Bu, cinsiyete bağlı olarak her gün en az 11 kadın cinayeti anlamına geliyor. Latin Amerika’daki kadınların %63 ila %76’sı hayatlarının bir bölümünde partnerlerinden veya aile üyelerinden şiddete maruz kalıyor. Cinsiyetçi şiddetin yanı sıra bununla bağlantılı bir cezasızlık da var
Meksika’da 2022 yılında 4.050 kadın cinsiyete dayalı şiddet nedeniyle katledildi. Bu sayının 2023 yılında 3.897 olduğu Meksika’da kadınlar 25 Kasım’da sokaklardaydı. Başkent Mexico City’deki feminist örgütler ve gruplar ikonik Savaşan Kadınlar Döner Kavşağı Anıtı’ndan başkentin ana Zocalo meydanındaki Ulusal Saray’a doğru yürüdü.
Kadınlar, yürüyüş esnasında temsili olarak bir kadını ölü gibi siyah çöp torbasına koyup omuzlarında taşıdılar. Meksika’da cinayete kurban gidenlerin cesetlerinin siyah çöp torbalarına konması sık rastlanan bir durum.
Ekvador‘un Quito şehrinde, Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü’nü anan posterlerde şunlar yazıyordu: “Şiddet sistemdir, mücadele cevaptır!”, “Anne, senin sessiz kaldığın şeyi haykırıyorum!”
Kolombiya’nın başkenti Bogota’da kadınlar, Kolombiya Savcılığı’nın genel merkezi önünde eylem yaparak “cezasızlığa son verilmesi” çağrısında bulundu. Eylül ayında ülkenin batısındaki silahlı bir grup, “kadın cinayeti planını” sosyal medyada ilan etmişti.
Venezuela‘nın başkenti Karakas’ta sokağa çıkan kadınlar attıkları sloganlar ve taşıdıkları pankartlarla kadına yönelik şiddeti protesto ettiler. Yürüyüş, Dominik Cumhuriyeti’nde Rafael Leonidas Trujillo diktatörlüğüne karşı mücadele ettikleri için katledilen Mirabal kardeşlere atıfla “Kelebek Yürüyüşü” olarak adlandırdı.
Brezilya’da da kadınlar 25 Kasım’da kadına yönelik şiddeti protesto etmek için sokaktaydı. Rio de Janeiro’daki Kurtarıcı İsa heykeli de Anma Günü nedeniyle ışıklandırıldı.
Bolivya‘nın Cochabamba kentinde 25 Kasım’da Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü’nde kadınlar eylem yaptı.
Peru’da “Şiddete, mafyaya ve diktatörlüğe karşı feminist direniş” sloganıyla düzenlenen yürüyüş, cinsiyete dayalı şiddetle mücadeleyi görünür kılmayı amaçlıyordu.
Başkent Lima’da ve ülkenin çeşitli bölgelerinde şiddete karşı büyük kitlesel gösteriler yapıldı. Peru’da toplumsal cinsiyete dayalı şiddet karşısında adalet sisteminin eksiklikleri de protesto edildi.