TÜİK’in yayımladığı verilerin aksine, üretici çiftçi zor durumda. Türkiye’de tarımsal destekler; mazot, gübre, ilaç, tohum, yem gibi tarımsal girdi maliyetlerindeki artışın gerisinde kalıyor. Çiftçiler üretime devam etmek için borçlanmak zorunda kalıyor.
Borç yükü altında ezilen çiftçiler, tarlalarını, traktörlerini ve hayvanlarını kaybetme riskiyle karşı karşıya. Tarım Kredi Kooperatifine ve bankalara olan borçlar 700 milyar liraya yaklaştı.
Türkiye’de tarım sektörü, artan girdi maliyetleri ve yetersiz devlet destekleri nedeniyle zor bir dönemden geçiyor. Çiftçiler, mazot, gübre, ilaç, tohum ve yem gibi temel tarımsal girdilerin fiyatlarının sürekli yükselmesi karşısında üretimlerini sürdürebilmek için büyük oranda borçlanmak zorunda kalıyor. Bu durum, çiftçilerin ekonomik sıkıntılarını derinleştiriyor ve tarımsal üretimde ciddi sorunlara yol açıyor.
Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde çiftçilerin protesto eylemleri düzenlemesi, Türkiye’deki tarım sektörünün de benzer sorunlarla karşı karşıya olduğunu gösteriyor. Türkiye’de çiftçiler, özellikle mazot gibi önemli bir girdi üzerindeki vergilerin kaldırılmasını ve girdi maliyetlerindeki artışa paralel olarak tarımsal desteklerin artırılmasını talep ediyorlar.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin verileri ışığında, son bir yılda gübre, süt yemi, besi yemi, elektrik ve ilaç fiyatları ciddi oranlarda artış gösterdi. Bu artışlar, çiftçilerin üretim maliyetlerini önemli ölçüde artırıyor. Ayrıca, mazot fiyatlarındaki yüksek artış, çiftçileri zor durumda bırakıyor çünkü mazot, tarımsal üretimin hemen her aşamasında vazgeçilmez bir girdi.
Türkiye’de çiftçilere yönelik devlet destekleri, artan maliyetler karşısında yetersiz kalıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 2024 yılı için tarımsal destekleme bütçesini yüzde 44,5 oranında artırarak 91 milyar 554 milyon lira olarak belirlemesi, sektördeki sorunların çözümüne katkıda bulunacak gibi görünse de, enflasyonun yüksek seyrettiği bir ortamda bu artışın yeterli olup olmadığı tartışılıyor.
Çiftçilerin borçluluk durumu ise giderek ağırlaşan bir tablo çiziyor. Tarım Kredi Kooperatiflerine ve bankalara olan borçlar, büyük bir yük oluşturuyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun verilerine göre, Aralık 2023 itibarıyla tarımsal kredilerin toplamı 582 milyar lirayı aşarken, çiftçilerin toplam borcu yaklaşık 700 milyar lira civarında.
Bu ekonomik baskılar, çiftçilerin üretimden çekilmesine, hayvan varlığının azalmasına ve dolayısıyla et ve süt gibi temel gıda ürünlerinin fiyatlarının artmasına neden oluyor. Üreticiler, desteklerin artırılması ve maliyetlerin düşürülmesi yoluyla karlı bir şekilde üretim yapabilmek istiyor.
