Yazar: Yoav Litvin
ABD’deki kapitalizm, emperyalizm ve ırkçılığa karşı koymak amacıyla çok ırklı bir devrimci gruplar ağı için KPP tasarısını canlandırma zamanı.
60’ların sonlarında ve 70’lerde, Kara Panter Partisi (KPP), Amerika Birleşik Devletleri’nde devrim ile anti-faşist ve anti-ırkçı eylemin öncüsü oldu. KPP kapsayıcı, sınıfa dayalı bir manifesto oluşturdu, silahlı öz savunmayı teşvik etti ve gelişkin bir eğitim platformu, ücretsiz sağlık klinikleri, okul çocukları için kahvaltı, uzun tartışma oturumları ve daha fazlasını içeren bir dizi toplumsal hayatta kalma programı ve hizmeti yarattı. Ayrıca KPP, devrimci gündemini yaymak için gazetesi ve müzik grubu aracılığıyla sanattan ve müzikten faydalandı.
1969’da KPP, Amerikan kapitalizminin ve emperyalizminin yaygın kuvvetine karşı koymak için devrimci gruplar arasında ittifaklara duyulan acil ihtiyacı kabul etti. The Black Panther gazetesinin 31 Mayıs sayısında, “… faşist, kapitalist, ırkçı Amerika’daki tüm insanların temel arzu ve ihtiyaçlarına yanıt veren ortak bir devrimci ideolojiye ve siyasi programa sahip bir cephe” için bir çağrı yayımlandı.
18-21 Temmuz 1969’da KPP, Amerikan kapitalizmine, ırkçılığına ve emperyalizmine karşı kapsayıcı, çok ırklı bir ağ olan “Faşizme Karşı Birleşik Cephe” (UFAF) çağrısında bulunan bir konferansa destek oldu. Konferans, pek çok beyaz katılımcının yanı sıra Siyah, kahverengi, Latin, Asyalı-Amerikalı ve diğer ötekileştirilmiş toplulukları temsil eden yüzlerce radikal örgütlenmeden yaklaşık 5.000 kişiyi bir araya getirdi.
UFAF zirvesi, Polis Faaliyetleri Üzerinde Topluluk Denetimi de dahil olmak üzere KPP toplumsal hayatta kalma programlarını teşvik etmenin bir yolu olarak KPP liderliğinin rehberliğinde çok ırklı bir şubeler ağı olan Faşizmle Mücadele İçin Ulusal Komiteler’in (NCCF) geliştirilmesi çağrısında bulundu. 1970’te KPP Savunma Bakanı Huey Newton, NCCF’nin adını, topluluklararasılık teorisine uygun olarak, Faşizmle Mücadele İçin Topluluklararası Hayatta Kalma Komiteleri (ISCCF) olarak değiştirdi.
Aşağıdaki röportajda, Kaliforniya, Berkeley’deki ilk beyaz NCCF/ISCCF’nin kıdemli üyeleri olan tıp doktorları David Levinson ve Gail Shaw ile konuşuyorum. NCCF’nin kurucuları Saul ve Cec Levinson’ın oğlu olan Levinson, KPP’nin ırkçılık karşıtı doğasına bir örnek olarak, KPP’nin müzik grubu The Lumpen’in beyaz bir üyesi olarak turneye çıktı ve sahne aldı. Shaw, KPP’nin kıdemli üyesi Billy X Jennings ile birlikte Its About Time’da -KPP resmi arşivi- baş arşivcidir.
Shaw ve Levinson, KPP ile tüm etnik kökenlerden işçiler arasındaki çok ırklı işbirliğinin ve ırkçılık karşıtı ittifakların yeterince araştırılmamış ve güncel konularla son derece ilgili olan tarihi, Berkeley NCCF/ISCCF’nin günlük faaliyetleri ve KPP ile ilişkisi, KPP’nin devlet tarafından acımasızca hedeflenmesi ve hem Shaw hem de Levinson’a hekim olarak çalışmalarında ilham kaynağı olan KPP’nin tıp alanındaki ufuk açıcı katkıları dahil olmak üzere kapitalizme ve beyaz üstünlüğüne karşı bugünün mücadeleleri için çıkarılacak dersler hakkında konuşuyorlar.
Yoav Litvin: Kişisel geçmişiniz ve baskıya aşinalığınız nedir?
Gail Shaw: Her iki ebeveynim de bu ülkedeki ilk nesildi. Annemin ailesi Polonya’dan Yahudilerdi ve çoğu Auschwitz’de öldürülmüştü. Dedem savaştan önce genç bir adam olarak ABD’ye gelmiş. Babamın ailesi, Bolşevik devriminden hemen önceki pogromlar sırasında Kiev’den Amerika’ya göç etmiş. Kültürel olarak Yahudi bir evde büyüdüm ve adaletsizliğe her zaman karşı durmam öğretildi. Ailem, onları korkutan şeyler olsa bile, inandığım şeyi yapmam için bana destek oldu.
Ayrılmış Miami’de büyüdüm. 6 yaşındayken Rus büyükbabamın New York’tan ziyarete geldiğini hatırlıyorum. Yiddiş konuşuyordu ve İngilizce eğitimi almamıştı. Çok arkadaş canlısı, dışa dönük bir adamdı. Mahallemizdeki bakkala yürüyorduk ve susamıştım. “Beyaz” ve “beyaz olmayan” yazan iki su çeşmesi vardı, beni tutup kaldırdı ve ben “beyaz olmayan” çeşmeden içtim. Farkı bilmiyordu. Bir yabancı geldi ve ona bağırmaya başladı. O sırada neler olduğunu anlamamıştım – ama bu ırkçılıkla ilgili ilk bilinçli deneyimimdi.
David Levinson: Brooklyn, New York’ta doğdum ve Berkeley, Kaliforniya’da büyüdüm. Her iki ebeveynim de ilericiydi ve siyasal olarak çok aktifti. Amerika Birleşik Devletleri’ndeki ilerici hareketlerin pek çoğunda -40’lı yıllardaki emek mücadeleleri, İkinci Dünya Savaşı sırasındaki anti-faşist mücadeleler, Mississippi Yaz Projesi (diğer adıyla Özgürlük Yazı) dahil Sivil Haklar hareketi, çiftlik işçilerinin Kaliforniya’daki sendikalaşma mücadelesi, Delano üzüm grevi ve boykotu ve Vietnam savaşı karşıtı faaliyetlerde- yer almışlardı.
Benim eylemciliğim, ebeveynlerimin eylemciliğinin doğal bir sonucuydu.
Her iki ebeveynim de Yahudi’ydi. Babam o zamanlar esas olarak yoksul ve işçi sınıfı Yahudi ve Siyahlardan oluşan bir topluluk olan New York’taki Spring Valley’de büyüdü. Ebeveynlerim her zaman çocuklarına Yahudilerin tarihsel olarak ezilen bir halk olduğu ve biz Yahudilerin her zaman kölelikten yeni çıkmışız gibi hareket etmesi ve her zaman baskı ve adaletsizlikle savaşması gerektiği perspektifini aşılamaya çalıştı. Babam, İsrail’in -baskıcı ve dolayısıyla Yahudi olarak tarihimize aykırı olarak gördüğü- Filistinlilere yönelik politikalarına şiddetle karşı çıktı.
NCCF/ISCFF ile faaliyetleriniz hakkında konuşur musunuz?
Levinson: KPP ile çalışmak bir aile projesiydi. Ailemin katılımı, Huey’in savunmasını desteklemek, davası hakkında farkındalık yaratmak ve serbest bırakılması için mücadele etmek üzere örgütlenen Huey Newton Savunma Komitesi’ni kuran annemle başladı. Bu çalışma sayesinde KPP liderliğine çok yakın hâle geldik.
Faşizme Karşı Birleşik Cephe Konferansı (UFAF), yeni ortaya çıkan faşizme karşı koymak için somut programlar düzenlemek amacıyla “Faşizmle Mücadele İçin Ulusal Komiteler” (NCCF) kurulması çağrısında bulundu.
Ailem Berkeley’deki ilk beyaz NCCF’yi kurdu. Beyaz yoksulların ve işçi sınıfının çoğunluğu oluşturduğu bir mahallede çalışan beyaz insanlardık. Bir KPP şubesi olarak çalıştık; KPP faaliyetlerine katılıyor ve örgütlenmesine yardım ediyorduk, KPP siyasi eğitim sınıflarına katılıyorduk, KPP gazetesi satıyor ve KPP üyeleriyle yan yana çalışıyorduk. Aynı zamanda, topluluğumuzun ihtiyaçlarına özel programlar geliştirmeye çalıştık.
Çalıştığımız ve kolektif olarak yaşadığımız ve KPP ruhuyla bir dizi “hayatta kalma programı” işlettiğimiz 7/24 açık olan bir topluluk merkezimiz vardı. Bu programlar, belirli topluluk ihtiyaçlarını hafifletmeye yardımcı olmak ve toplumun devrimci dönüşümünü, yani sosyal ve çevresel adalete dayalı bir toplum örgütlemeye yönelik yollar sağlamak için tasarlanmıştı.
Uygulamaya konulan önemli programlardan biri, polis departmanlarını, polis şiddetine karşı mücadele etmenin ve polis departmanlarının devlet şiddeti araçları haline gelmesini önlemenin bir yolu olarak, hizmet etmeleri gereken toplulukların denetimi altına alan “Polis Faaliyetleri Üzerinde Topluluk Denetimi”ydi.
Merkezimizde acil sağlık kliniği, ambulans hizmeti, sıhhi tesisat ve pencere değiştirme hizmetleri, çocuk bakımı, okul sonrası dersler ve topluluk buluşmaları vardı. Bu programların tümü ücretsizdi ve pek çok topluluk üyesini içeriyordu.
KPP, ABD’deki ana akım medya tarafından nasıl tasvir edildi? Beyaz müttefikler olarak işleviniz neydi?
Shaw: Medya KPP’yi bir nefret grubu, Siyah milliyetçi bir nefret grubu, beyazlar için bir tehlike vb. olarak tasvir etti. KPP’nin himayesi altındaki beyaz NCCF’lerin varlığı bu anlatıyı etkisiz hâle getirdi. Artı, KPP’nin Siyah olmayan birçok grupla, örneğin Barış ve Özgürlük Partisi, Kahverengi Bereliler, Vietnam Moratoryum grubu ve diğerleri ile koalisyonları vardı.
KPP, yoksulların ve ezilen toplulukların karşılaştığı ortak sorunları tanıyan bir solcu sınıf analizi ile Siyah toplumu örgütledi, savundu ve yükseltti.
İnsanlar ayrıca Chicago’daki Gökkuşağı Koalisyonu’nu başlatanın Fred Hampton olduğunu ve Jesse Jackson’ın daha sonra bu terimi seçtiğini bilmiyorlar. Hampton, Apalaş topluluğunu, Siyah topluluğunu, Porto Riko topluluğunu ve diğerlerini bir araya getirdi. Chicago’daki NCCF/ISCCF, 1980 yılına kadar aktif kaldı. Bahsedilen hayatta kalma programlarına ek olarak, hapishanelere otobüs programı ve kendi dergisi Keep Strong vardı.
Beyaz müttefikler olarak çok daha az şüphe uyandırarak gidebileceğimiz yerler ve yapabileceğimiz şeyler vardı. Saldırıları önlemek için teknik ekipmanı etkinliklere taşımak gibi.
KPP’nin müzik grubu The Lumpen’deki üyeliğiniz partinin ideolojik ırkçılık karşıtlığı hakkında nasıl bilgi veriyor?
Levinson: KPP Kültür Bakanı Emory Douglas, The Lumpen’in arkasındaki öngörülü kişi ve akıl hocamızdı. The Lumpen’i gözetiyordu ve KPP’nin ırkçılık karşıtı, sınıf temelli mesajını yaymak için araç olarak sanat ve müziğin kullanılmasının arkasındaki motordu.
The Lumpen’de hepimiz, kültürel çalışmalarımızı KPP’nin mesajını ve çalışmalarını yaymaya yardımcı olmanın bir yolu olarak gördük. Asla kişisel şöhret veya mali kazançla ilgili olmadı. Sahne alma, kendini adamış bir kadro olarak üstlendiğimiz birçok görevden biriydi.
Grup var olduğu süre boyunca The Lumpen ile sahne aldım. Sağlam bir sesimiz ve zamana uygun bir mesajımız vardı -doğrudan sıradan insanların mücadeleleri hakkında konuşuyorduk. Üniversite kampüslerindeki spor salonları, yoksul siyah mahallelerdeki kilise bodrumları, topluluk merkezleri, profesyonel kulüpler ve müzik salonları gibi pek çok farklı mekânda performans sergiledik. The Lumpen, zamanın ritim ve blues gruplarının -Temptations, Smokey Robinson ve the Miracles- tarzında mükemmel bir performans sergilemiştir.
The Lumpen ile bir turnemiz sırasında, okulun Siyah Öğrenci Birliği tarafından Minnesota’daki bir üniversiteye performans için davet edildik. O turda grupta iki beyaz vardı, saksafonda ben ve konser için tutulmuş bir gitarist. Okulun spor salonunda büyük bir izleyici kitlesi önünde performans sergiledik.
Gösteri sırasında şiddetli bir kar fırtınası gelişti. Gösteri mekânından uzakta konaklama ayarlamıştık ve o gece geri dönmek, tehlikeli koşullarda fırtınanın içinden geçmek anlamına geliyordu. Dönemin kültürel milliyetçi eğilimlerden etkilenen Siyah öğrenci birliği, The Lumpen’e ve Siyah üyelerine kalmaları ve fırtınayı beklemeleri için konaklama imkânı sundu, ancak beyaz olan ikimize ev sahipliği yapmadı; alternatif konaklama yerleri bulmamız gerekecekti. The Lumpen üyeleri teklifi doğrudan reddettiler ve “bunun bizim KPP’de yaptığımız şeyle ilgisi yok. Onlar kalmazsa hiçbirimiz kalmayız” dediler. Hep birlikte kaldığımız yere geri döndük.
Bugün liderler KPP’nin sona ermesinden ne öğrenebilir? Devlet örgütlenmenizi nasıl sabote etti?
Shaw: KPP, düşmanın karşı konumunu ve kendi kendine yetme için topluluklar örgütleyerek, özel merkezlerde sağlık hizmeti ile, okul ve tartışmalarda eğitim vererek ve gıda için birbirlerine yardımcı olarak halkını yukarı çıkarmaya çalışan barışçıl bir gruba karşı kullanabilecekleri gücü hafife aldı.
Bence o dönemde KPP’nin ve hareketin ölümüne yol açan şeylerden bazıları elbette FBI’ın Karşı İstihbarat Programı (COINTELPRO) ve insanlar arasında güvensizlik tohumları atılmasıydı. Güven eksikliği, bir grubu yok etmenin en kolay yollarından biridir.
Herkesin üzerinde FBI’n aralıksız gözetimi ve tacizi vardı. Dışarısı 80 derece olabilirdi ve hep evin dışına park etmiş, yanından geçip alay ederek sataşan iki takım elbiseli ve güneş gözlüklü adam olurdu. O sırada herkesin telefonu dinleniyordu.
Uyuşturucular topluluklarımızı alaşağı etti. Uyuşturucu istilası, Kill the Messenger adlı bir film haline getirilen Gary Webb’in Dark Alliance adlı kitabında anlatıldığı gibi, hükümet tarafından çok daha yüksek bir düzeyde organize edildi. CIA’in Nikaragua’daki savaşını uyuşturucu karşılığında silah ticareti yaparak nasıl finanse ettiğini ayrıntılarıyla anlattı, bu da Amerika’daki beyaz olmayan toplulukların taş-kokainle yıkımına yol açtı. Uyuşturucular büyük bir sorundu ve KPP’nin ölümünde payı oldu
Çabalarınız bugünkü protesto hareketi için size neler söylüyor?
Levinson: Karşılaştığımız sorunlar bugün karşılaştıklarımızla hemen hemen aynı olsa da, o zamanlar çok farklı bir gerçeklikti. KPP, bir programı, platformu ve bize hitap eden kendini adamış bir kadrosu olan disiplinli bir örgütlenmeydi. Bir amaç ve gündemle meşgul olduğumuzu hissediyorduk. Sadece olaylara, günlük baskı, polis vahşeti, ekonomik sömürü ve kurumsallaşmış ırkçılığın anlık gerçekliklerine tepki vermiyorduk; eylemciliğimizi toplumu dönüştürmek adına daha büyük bir amaç için kullanıyorduk ve bunu yapabileceğimiz bir yapıya sahiptik.
Bugün yoksulların ve özellikle beyaz olmayanların karşı karşıya kaldığı gerçeklikler yoğunlaştı. George Floyd’un acımasızca öldürülmesinin ardından inanılmaz bir tepkisel enerji galeyanı birikti ve kurumsallaşmış ırkçılık ve polis vahşeti konularını ulusal bir düzeye taşıdı. Bu protestolar olağanüstü bir ulusal söylemi harekete geçirdi.
Haklı olarak öfkelenen gençleri -mutlaka kopyalanacak bir model veya mükemmel bir örgütlenme olarak değil, sunacak bir şeyleri olması mümkün bir tarih parçası, somut eylemler ve örgütlenme yoluyla toplumu dönüştürme niyetinde bir programı ve platformu olan bir örgütlenme olarak- KPP’ye bakmaya teşvik ediyorum.
Ayrıca insanları faşizme karşı birleşik bir cephe ihtiyacını düşünmeye teşvik ediyorum. Bu ülkede faşizm riskinin, hiçbir zaman Trump yönetimi altında bugün olduğundan daha büyük olduğunu sanmıyorum.
KPP, ABD ve dünyada tıbba nasıl katkıda bulundu?
Shaw: KPP, gazete aracılığıyla orak hücre anemisi (SCA) hakkında halkı bilinçlendirdi ve ardından yaygın testler yaptı. Sağlık hizmeti verenler de dahil olmak üzere birçok kişi bu durumdan habersizdi. Test programı ve artan kamusal farkındalık, hükümetin araştırma ve tedaviye para yatırmasına ve doktorları hastalık hakkında eğitmesine yol açtı.
Sağlık klinikleri, yetersiz hizmet verilen alanlara, çokça ihtiyaç duyulan sağlık taraması ve birinci basamak bakımı sağladı. Bunlardan ikisi, Seattle ve Portland’da, yerel idare tarafından ele geçirildi ve bugün hâlâ açık. North Carolina’da ücretsiz ambulans hizmeti vardı çünkü ambulans şirketleri şehrin belirli bölgelerine gitmiyordu. EMT eğitimi ve lisans aldılar.
Levinson: KPP, sağlık hizmetini bir ayrıcalık değil bir hak olarak gördü. KPP, kaliteli sağlık hizmetlerine erişim açısından yoksul insanların -ve özellikle beyaz olmayan insanların- yaşadığı büyük farklılıkların ve eşitsizliğin son derece farkındaydı. Pek çok şube, kritik hayatta kalma programları olarak kabul edilen ücretsiz sağlık klinikleri oluşturdu.
Dr. Tolbert Small, KPP ile çalışan bir doktor. Berkeley, KA’da bir KPP kliniği olan George Jackson Ücretsiz Tıp Kliniği’ni yönetti.
Partinin, birincil olarak Siyahları etkileyen ve tıp kurumu tarafından büyük ölçüde ihmal edilen bir hastalık olan SCA konusunda ulusal farkındalığı artırmaya çalışmak için Orak Hücre Anemisi Vakfı’nı kurması Dr. Small’un fikriydi. KPP, ücretsiz SCA testi sağladı ve SCA ile ilgili bilgilerin yayılması çerçevesinde örgütlendi. Bu çalışma ulusal dikkatin buna odaklanmasına yardımcı oldu ve federal hükümetin SCA araştırmaları için fon tahsis etmesinden büyük ölçüde sorumluydu.
Dr. Small, KPP heyetinin bir üyesi olarak 1972’de Çin’e gittiğinde akupunktur kullanımına tanık oldu (ben de o heyetin bir üyesiydim). Sonrasında kendi başına akupunktur üzerine çalıştı ve tıbbi pratiğinin bir parçası olarak yoğun bir şekilde kullandı. KPP üyeleri, New York’taki Genç Lordlar Partisi üyeleriyle birlikte 1970’te Lincoln Hastanesi’nde akupunktur kullanan ilk uyuşturucu detoksifikasyon merkezini kurdu. Bu çalışma, daha sonra narkotik bağımlılığı ve yoksunluğu tedavi etmeye yardımcı olmak için kulak akupunkturu kullanılarak geliştirilen protokollerin temelini attı.
Kişisel bir not olarak, kadromuz Berkeley’deki topluluk merkezimizde ücretsiz bir acil tıp programı oluşturdu. Ayrıca topluluk hayatta kalma programlarımızdan biri olarak ücretsiz ambulans hizmetimiz vardı. George Jackson Kliniği’nde gönüllü oldum. KPP merkez komitesi tarafından teşvik edilip bana izin verilen, tıp okumak için üniversiteye dönmeyi seçmeme neden olan bu deneyim oldu.
KPP gibi örgütlenmelerin dışında devrimci ruh nasıl sürdürülebilir? KPP kişisel yol haritanızı nasıl etkiledi?
Shaw: KPP’de aktif olan pek çok insan, sosyal hizmet, hukuk ve eğitim gibi topluluklar için çok önemli mesleklere girdi. David Levinson ve ben doktor olduk. Topluluklarına hizmet etmeye devam eden ve siyasi tutsaklarımızı desteklemek ve kurtarmak için çalışan çok sayıda insan vardı. Çok fazla baskı olmasına rağmen, birçok insan gerçekten başarılı oldu ve örgütlenmeye ve kafaya koyduğunuz her şeyi başarmak için gereken cesarete dair çok şey öğrendi. Bu deneyimin hayatlarımız üzerinde kalıcı bir etkisi oldu.
Her hafta 200.000’in üzerinde tirajlı ulusal ve uluslararası haberler içeren Black Panther gazetesini çıkarmak olağanüstü bir şeydi. Çoğumuzun sadece 19, 20 yaşlarında olduğumuzu hatırlatmak isterim. Pek çok şey, az kaynaklara sahip iyi örgütlenmiş bir grup genç tarafından başarıldı. KPP, sosyal değişim ve sosyal adalet mücadelesinde ilham kaynağı olmaya devam ediyor.
Levinson: Yaptığınız her şeyle -müzik, sanat, tıp, gazetecilik, eğitim- toplumu dönüştürmenin daha büyük resminin bir parçası olabilirsiniz.
KPP’nin ücretsiz tıp programlarından çok etkilendiğim için tıp fakültesine gitmeye son vermiştim. KPP’nin merkez komitesine gittiğimi ve siyasi faaliyetler yapmak üzere ayrıldığım üniversiteye bir tıp kariyerine devam etmek için dönme izni istediğimi hatırlıyorum. Merkez komite tarafından teşvik edildim ve desteklendim. KPP başkanı Bobby Seale bana “doktorlara ihtiyacımız var” dedi.
Özellikle KPP ve genel olarak eylemcilik deneyimim, bana -yaptığım şeyi daha büyük ve daha geniş bir şeyin parçası haline getirmeye çalışmak için- hayatım ve bir doktor olarak kariyerim hakkında seçimler yaptığım bir merkez sağladı. Temelinde toplumun olumlu dönüşümüne yönelik bir dürtüyle çalışmakta güç, güzellik ve alçakgönüllülük bulunur.
Yazar, Malcolm X Hareketi’ne minnettar olduğunu belirtmek istiyor.
Kaynak: https://roarmag.org/essays/black-panther-multiracial-antifascism/
Çeviri: Diyar Saraçoğlu Son Okuma: Gamze Boztepe/gorunmez.org
Yorumlar kapalı.